Het Warschaupact – de tegenhanger van de NAVO

De leden waren:

• de Sovjet-Unie,

• Oost-Duitsland (DDR),

• Polen,

• Tsjecho-Slowakije,

• Hongarije,

• Roemenië,

• Bulgarije,

• en Albanië.

amen vormden zij het Oostblok — de landen die onder invloed stonden van de Sovjet-Unie.

Wat het Warschaupact deed

Het Warschaupact was in de eerste plaats een militair verbond. De landen beloofden elkaar te helpen als één van hen werd aangevallen, net als bij de NAVO.

Maar in de praktijk betekende het dat de Sovjet-Unie de baas was. Zij bepaalde:

• hoeveel wapens elk land had,

• hoe hun legers samenwerkten,

• en wie de politieke leiding had.

Het Warschaupact was dus niet alleen bedoeld om het Westen af te schrikken, maar ook om de Oost-Europese landen onder controle te houden.

Problemen binnen het pact

Niet alle landen waren blij met de macht van de Sovjet-Unie. Sommige probeerden meer vrijheid te krijgen:

• In Hongarije (1956) kwam de bevolking in opstand tegen de communistische regering. De Sovjet-Unie stuurde tanks om de opstand neer te slaan.

• In Tsjecho-Slowakije (1968) probeerde de regering hervormingen door te voeren (de “Praagse Lente”). Ook daar greep het Warschaupact militair in — duizenden soldaten kwamen het land binnen.

• Albanië raakte steeds meer in conflict met de Sovjet-Unie en stapte uiteindelijk in 1968 uit het pact.

Deze gebeurtenissen lieten zien dat het Warschaupact niet echt een samenwerking van gelijke landen was, maar een organisatie waarin Moskou het laatste woord had.

Het einde van het Warschaupact

In de jaren 1980 begon de Sovjet-Unie onder Michaïl Gorbatsjov met hervormingen. Er kwam meer vrijheid, en mensen in Oost-Europa begonnen openlijk te protesteren tegen de communistische regeringen.

In 1989 viel de Berlijnse Muur, en kort daarna viel het hele Oostblok uit elkaar. De oude communistische regeringen verdwenen, en de landen werden weer zelfstandig.

Omdat de landen niet langer wilden meedoen aan een militair bondgenootschap dat bij de Sovjet-Unie hoorde, werd het Warschaupact op 1 april 1991 officieel opgeheven.

Wat het betekende

• Het Warschaupact was de militaire tegenhanger van de NAVO tijdens de Koude Oorlog.

• Het hielp de Sovjet-Unie om macht te houden over Oost-Europa.

• Toen het Oostblok en de Sovjet-Unie uiteenvielen, verdween ook het Warschaupact.

• Veel voormalige leden werden later juist lid van de NAVO, zoals Polen, Tsjechië, Hongarije en Roemenië.